Chekhov Oyunu

Konu: Michael Chekhov’un Oyunculuk Yöntemi
Aktivite Türü: Metodolojik Yaklaşım
Kazanımlar: Bir karakterin ayrıntılarıyla nasıl ortaya çıkarılacağı amaçlanmaktadır.
Süre: 45 dakikadan 2 saate kadar (İdeal süre 1 saattir.)
Araç-Gereçler: İsteğe bağlı olarak ayakkabı, şapka, atkı gibi kıyafetler; baston, gözlük, makyaj kullanılabilir; ancak bunların hiçbiri atölye başarısı için gerekli değildir.
Mekân: Grup sayısına uygun olabilecek boş bir alan
Grup Sayısı: 5 kişiden 30 kişiye kadar (İdeal sayı 15 kişidir.)

••••••••••••••••••••••••••

BİLGİLENDİRME:

– Gruba Michael Chekhov hakkında biyografik bilgileri veriniz.
– Gruba, onun metodu hakkında -kimin niçin kullandığı gibi- bilgiler veriniz.
– Katılımcılardan alanda özgürce yürümelerini isteyiniz.

Katılımcılara; saçları gerçekten çok çok uzun olsaydı, bacaklarından biri diğerinden kısa olsaydı, hiç dişleri olmasaydı, ağırlık merkezlerinin burnunun, belinin ya da omuzlarının biri vb. yerde olsaydı (duygular ve kavramlardan ziyade fiziksel, dışa yönelik şeylerle ilgilenilmelidir.) nasıl hissedeceklerini ve vücut hareketlerini nasıl değiştireceklerini keşfetmelerini isteyiniz.

(Ekstra Bilgi: Michael Chekhov, oyuncunun duygularını ortaya çıkarmak için dıştan içe bir teknik olan nitelik tekniğini geliştirmiştir. Buna göre, duyguları zorlamak yerine fiziksel bir eylemi belli bir nitelikle- dikkatle, kararlılıkla, aceleyle, öfkeyle, neşeyle vb.- gerçekleştirmelidir. Oyuncu belli bir duyguyu harekete geçirmek için içsel bir uyarıcı aramak yerine, jest veya hareketine o duyguyla aynı paralelde bir nitelik katmalıdır. Chekhov’un 2002 yılında yayımlanan “To The Actor” adlı eserinde bu konu şu şekilde örneklendirilmiştir:

Kolunuzu kaldırın. İndirin. Ne yaptınız? Basit bir fiziksel eylem gerçekleştirdiniz. Neden? Çünkü, her eylemde olduğu gibi, sizin içinizden geldi. Şimdi aynı eylemi tekrar yapın, ama bu kez ona bazı nitelikler ekleyin. Hadi bu nitelik tedbirlilik olsun. Jestinizi, hareketlerinizi tedbirli bir şekilde yapacaksınız. Bunu da aynı kolaylıkla gerçekleştirebildiniz mi? Tekrar tekrar yapın ve bakalım ne göreceksiniz. Tedbirli bir şekilde yaptığınız hareketleriniz artık yalnızca fiziksel bir eylem değil; belli bir psikolojik nüans edindi. Nedir bu nüans? Bu kollarınızı saran ve dolduran, tedbirlilik hissidir. Bu psikolojik bir histir. Aynı şekilde, bütün bedeninizi tedbirlilik niteliğini kullanarak hareket ettirseydiniz, doğal olarak tüm bedeniniz bu hislerle dolacaktı. (Chekhov, M.,2002’ den akt. Özüaydın, N.U., 2014)

En az 15 dakika zaman tanıyınız. Katılımcılara daha önceden bildikleri bir oyundan bir erkek ve bir kadın monolog veriniz. Bu karakterlerin fiziksel görünüşleri ile ilgili 5,7,10 özellik bulmalarını isteyiniz. (Sadece verilen parçadan değil oyunun tümünden de yararlanabileceklerini, karakterlerinin hareketlerinden, mesleğinden veya yaşam şeklinden de çıkarımlarda bulunabileceklerini hatırlatınız.)

Katılımcılardan karakterleri ile ilgili buldukları özelliklerden bir tanesini seçmesini ve bunun karakterin vücut ve benlik saygısını nasıl değiştirdiğini keşfetmesini isteyiniz. (Bunun için yeterli zaman veriniz. Seçtikleri özellik karakterin özüdür ve tüm karakteri bu temelden inşa ederler, bu yüzden gerçekten önemli bir özellik seçilmelidir.)

Katılımcılardan bu özelliğin yürüyüşlerini, bakışlarını ve sesinin tonunu nasıl değiştirdiğini keşfetmelerini isteyiniz. (Kısa monologdan burada yararlanılabilir.)

Katılımcılardan karakterini net bir şekilde tanımlayacak bir jest seçmesini isteyiniz. Kolaylaştırıcı durmalarını isteyene kadar tek tek jestlerini hiç durmaksızın tekrar tekrar göstermelerini isteyiniz. Tekrarlanan bu jestlerle, katılımcılar duyguları üzerinde ne gibi etkileri olduğunu keşfedecekler. (Bu etkinlik esnasında, jestler üzerinde, daha yoğun, daha küçük, daha büyük vb. şekilde gerekli görüldüğü takdirde değişiklik yapılabilir.) Büyük bir grup ise süre bir saatten az olmamalıdır.

Ekstra bilgi için kaynak: Özüaydın, N.U. (2014). Michael Chekhov’un Oyunculuk Yaklaşımının Konstantin Stanislavski’den Ayrıldığı Noktalar Üzerine Bir İnceleme. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 38:2014/2.

••••••••••••••••••••••••••

Çevirmen: Burcu TUĞLU

Kaynak: Toolkit TTSC